دلایل خارش سر و ریزش مو

جستجوی دلایل و درمان ریزش مو برای افرادی که درگیر ریزش مو هستند، قابل درک است. تحقیقات، ریزش مو را با پایین آمدن عزت نفس، بدشکلی یا بدقیافگی و افزایش اضطراب ارتباط می دهند. مجله آکادمی پوست امریکا، ارزیابی اضطراب و استرس را هنگام تشخیص دلایل ریزش مو توصیه می کند.
بیشتر دلایل غیرژنتیکی ریزش مو با موفقیت قابل درمان بوده و حتی ریزش مو برطرف شده است.
چه عاملی باعث خارش سر و ریزش مو می شود و چگونه می توان آن را درمان کرد؟
خارش سر معروف به scalp pruritus یک بیماری شایع است که می تواند ناشی از عوامل متعدد و علامت یک بیماری خاص باشد.
در برخی موارد، خارش به همراه پوسته پوسته شدن، فلسی شدن پوست، برآمدگی و حتی ریزش مو رخ می دهد. ریزش مو ممکن است زمانی رخ دهد که خارش شدید باشد یا بیماری سر بر ساختار یا مقاومت فولیکول های مو تاثیر بگذارد. زمانی که خارش سر درمان می شود، معمولا رشد مو نیز دوباره از سر گرفته می شود.

دلایل خارش سر و ریزش مو:

تقریبا هر فردی ممکن است خارش سر را تجربه کند. طبق گزارش آکادمی پوست امریکا، روزانه ریزش 50 تا 100 نخ مو امری طبیعی است. به هرحال ریزش مو زمانی نگران کننده می شود که خارش سر شدید یا ثابت باشد و فرد با پوسته پوسته شدن نقاطی از سر و ریزش موی غیرطبیعی مواجه شود. دراینجا به برخی از دلایل خارش سر و ریزش مو اشاره می کنیم.

1- شوره سر:

طبق باورهای عمومی، شوره سر نتیجه بیش فعالی غده های چربی روی سر است. به همین دلیل است که شوره سر معمولا تا دوران نوجوانی پیشرفت نمی کند یعنی وقتی که تحریک هورمون ها باعث افزایش تولید چربی پوست می شود.
برخی محققان معتقدند که شوره سر (بنام seborrhea) ناشی از عفونت یک مخمر در فولیکول های سر و موست. علاوه بر التهاب و خارش پوست سر، مخمر می تواند ریشه مو را سست و ضعیف کند و باعث ریزش مو شود.
ریزش مو به همراه شوره سر بندرت اتفاق می افتد. با این وجود ریزش مو تنها زمانی رخ می دهد که شوره سر شدید باشد و در بلندمدت بدون درمان رها شود.

2- پسوریازیس:

طبق گزارش بنیاد ملی پسوریازیس، حدود 50 درصد از افراد مبتلا به پسوریازیس به پسوریازیس سر دچار می شوند.
علایم این بیماری شامل موارد زیر است:
•    پوسته پوسته شدن و خشکی پوست سر
•    التهاب پوست سر
•    ریزش مو که ناشی از خارش شدید یا کنده شدن پوست سر است

3- آلوپسیا:

آلوپسیا علاوه بر خارش سر و سوزن سوزن شدن باعث ریزش دسته ای از موها می شود. این بیماری می تواند منجر به طاسی سکه ای شود. این بیماری زمانی ظاهر می شود که سیستم ایمنی به فولیکول های سالم مو حمله می کند و غالبا در افرادی رخ می دهد که یکی از اعضای خانواده به بیماری های خودایمنی مثل دیابت نوع 1 یا آرتریت روماتوئید مبتلا هستند.  

Tinea capitis-4-:

Tinea capitis معروف به کرم حلقه دار، یک عفونت قارچی است که به عمق ریشه مو نفوذ می کند و باعث خارش و ریزش مو می شود. بسته به نوع قارچی که باعث عفونت می شود، ریشه مو آسیب می بیند و یا خود مو شکننده و خرد می شود.
این عفونت بسیار مسری و واگیردار است و اکثرا در کودکان مشاهده می شود که با علایم زیر همراه است:
•    راش پوستی و خشکی پوست
•    برآمدگی های سیاه رنگ روی پوست سر

5-واکنش های آلرژیک:

در موارد شدید، واکنش های آلرژیک به رنگ مو باعث التهاب و خارش سر و ریزش مو می شود. نتیجه یکی از مطالعات منتشر شده در مورد پوست نشان داد که 1 درصد از افراد به پارافنیل اندیامین (PPD) آلرژی دارند. PPD ترکیبی است که در رنگ موها یافت می شود. این ترکیب باعث ریزش شدید مو در افراد حساس می شود. التهاب و خارش سر می تواند در نقاط آسیب دیده رخ دهد و می تواند شبیه راش پوستی یا آلرژی باشد.

6-فولیکولیتیس:

فولیکولیتیس، التهاب فولیکول های مو می باشد و معمولا ناشی از وجود باکتری استافیلوکوک یا قارچ است. این بیماری همزمان با رشد مو روی پوست از جمله پوست سر ظاهر می شود. این بیماری علاوه بر ایجاد برآمدگی های کوچک روی پوست و خارش، بر پوست سر نیز تاثیر گذاشته و باعث ریزش موقتی مو می شود. با درمان صحیح و مناسب، رشد مو معمولا به حالت اولیه باز می گردد. به هرحال در موارد نادر، این بیماری باعث ریزش دایمی مو می شود.

Lichen planopilaris-7:

این بیماری، التهاب پوست سر می باشد و بدلیل نقص سیستم ایمنی رخ می دهد. این بیماری در زنان جوان مشاهده می شود و می تواند ریزش سکه ای مو به همراه پوسته پوسته شدن، قرمزی پوست، سوزش، برآمدگی و تاول را ایجاد کند.
ریزش مو در صورتی می تواند دایمی باشد که فولیکول های مو به حالت اولیه باز نگردند.

8-درمان خارش سر و ریزش مو:

بسته به دلیل خارش و ریزش مو، درمان ها متفاوت است. پزشک می تواند موارد زیر را توصیه کند:
•    استروئیدها (به صورت خوراکی یا پماد یا تزریقی) برای کاهش التهاب
•    ضدقارچ ها (به صورت پماد یا خوراکی) برای مقابله با مخمر
•    ایمونوتراپی برای فعال یا غیرفعال کردن پاسخ ایمنی

داروهای معمول برای درمان ریزش مو شامل موارد زیر می باشد:
•    مینوکسیدیل برای کاهش ریزش مو و رشد مجدد مو
•    فیناسترید برای درمان طاسی توارثی
•    کاشت یا پیوند مو
درمان های طبیعی و خانگی برای بهبود خارش سر و ریزش مو:
همه خارش های سر و ریزش مو نیازمند درمان و مصرف دارو نیست. دراینجا برخی کارها را به شما توصیه می کنیم تا از سالم ماندن مویتان اطمینان حاصل کنید.

9-مصرف یک رژیم غذایی سالم:

مواد مغذی مهم برای سلامت پوست و مو شامل موارد زیر می باشد:
•    آهن
•    زینک (روی)
•    نیاسین
•    سلنیوم
•    ویتامین های A,D,E
•    بیوتین
•    آمینواسیدها
•    پروتئین

استفاده از شامپوهای مخصوص:

اگر دچار شوره سر هستید، از شامپوی حاوی سلنیوم یا زینک(روی) برای مقابله با این مشکل استفاده کنید.

روغن های ضروری:

شواهد علمی در این مورد وجود ندارد اما برخی مطالعات حیوانی نشان دادند که استفاده از روغن های ضروری مثل روغن رزماری و نعناع می تواند ریزش مو را کمتر کند و موجب تقویت و رشد مو شود. لازم است روغن های ضروری با یک روغن حامل رقیق شوند و سپس از آنها استفاده شود.
روغن نعناع یا روغن رزماری را با یک روغن حامل رقیق کنید و آن را امتحان کنید.

ماساژ دادن سر:

تحقیقات منتشر شده نشان می دهد که ماساژ دادن سر می تواند جریان خون را افزایش دهد، سلول های مو را تحریک کند و ضخامت مو را افزایش دهد.

با مو به آرامی رفتار کنید:

به منظور کمتر کردن ریزش مو، از انجام موارد زیر خودداری کنید:
•     سر را با خشونت نخارانید.
•    موهایتان را به شکل دم اسبی و محکم نبندید.
•    موهایتان را در معرض دستگاه ها و محصولات آرایشی قرار ندهید.
•    از شامپوهای ملایم استفاده کنید و حداقل تا زمانی که خارش و ریزش مو برطرف شود، موهایتان را بدون سشوار و در معرض هوا خشک کنید.   

تنظیم: زهرا محبی(کارشناس ارشد تغذیه)